Wynik chorego z udarem mózgu na katalońskiej skali RACE uruchamia unikalny krąg udarowy, opracowany w celu zapewnienia dostępu do leczenia każdemu, kto zamieszkuje ten region. Poleganie na przewożeniu pacjentów między szpitalami stanowi wyzwanie, do którego kluczem jest zjednoczona społeczność udarowa.
Powiedzmy, że jest kilka minut po północy w nadmorskim miasteczku Cadaqués na Costa Brava. Jest zima, a wokół Plaça del Passeig, gdzie Marcel Duchamp zwykł grać w szachy każdego popołudnia w restauracji Bar Melitón, wieje tramontana. Karetka przejeżdża obok, jej syrena wyje, a potem słabnie, gdy wspina się po krętej drodze przez góry w kierunku Figueres, miejscowości oddalonej o 37 minut.
Wewnątrz karetki technicy podejmują decyzję, która będzie zależeć od wyników pacjenta w systemie określania ciężkości udaru mózgu, znanym jako skala RACE. Skala RACE została opracowana w Katalonii przez grupę roboczą kierowaną przez dr. Natalię Pérez de la Ossę i stanowi podstawę pomysłowego, ale złożonego systemu przewożenia chorych z udarem mózgu w całym regionie.
Jeśli wynik pacjenta z Cadaqués będzie poniżej 5, otrzyma pomoc doraźną w najbliższym ośrodku udarowym, szpitalu w Figueres, prowadzonym przez doświadczonego neurologa połączonego ze szpitalem systemem telemedycznym, zanim zostanie przetransportowany do Girony, aby rozpocząć rekonwalescencję w szpitalu wyposażonym w oddział udarowy.
Jednak im wyższy wynik w skali RACE, tym większe prawdopodobieństwo, że pacjent ma niedrożność dużego naczynia i że jego droga leczenia zakończy się w kompleksowym ośrodku, w którym możliwe jest wykonanie trombektomii wewnątrznaczyniowej.
Wraz z upływem godzin odbywa się seria ważnych telefonów.
Najpierw koordynator zespołu pogotowia ratunkowego dzwoni do kierującego neurologa udarowego w danym regionie, aby określić najbardziej odpowiednie miejsce docelowe i aktywować niezbędne zasoby. Ponieważ nie ma przeciwwskazań do trombolizy dożylnej, podjęto decyzję o przetransportowaniu pacjenta do szpitala w Figueres, który z kolei otrzymuje telefon w ramach wcześniejszego zgłoszenia.
Po dotarciu na miejsce, zespół udarowy łączy się za pośrednictwem połączenia wideo z tym samym neurologiem udarowym, który na podstawie badania przeprowadzonego zdalnie oraz na podstawie interpretacji skanu tomografii komputerowej, który zostanie przesłany do platformy internetowej w czasie krótszym, niż dwie minuty, ustali, czy pacjent jest kandydatem do rekanalizacji.
W przypadku potwierdzenia lub mocnego podejrzenia niedrożności dużych naczyń, po trombolizie dożylnej nasz pacjent z Cadaqués wyruszy w kolejny etap swojej podróży.
Sieć łącząca profesjonalistów na całym terytorium Katalonii jest precyzyjnie zdefiniowana. Ponieważ leczenie wewnątrznaczyniowe nie jest dostępne w szpitalu im. Josepa Trueta w Gironie w nocy, miejscem docelowym jest Barcelona, w której druga karetka zawozi naszego pacjenta do wyznaczonego kompleksowego ośrodka, które opiekuje się pacjentami z udarem mózgu z prowincji Girona, gdy trombektomia nie jest tam dostępna.
Dotarcie do szpitala Germans Trias zajmuje około godziny i 33 minut, gdzie spotkamy również dr Natalię Pérez de la Ossę, pomysłodawczynię skali RACE, a przez ostatnie 18 miesięcy — dyrektorkę Katalońskiego Planu Leczenia Udarów Mózgu.
Centralna koordynacja leczenia udarów mózgu w Katalonii jest dziedzictwem lokalnego organu ds. zdrowia, który około 17 lat temu ustalił, że potrzebne są plany zarządzania w przypadku schorzeń występujących w regionie, wyjaśnia dr Pérez de la Ossa podczas rzadkiej przerwy w leczeniu nagłych wypadków. Plan Leczenia Udarów Mózgu jest wspierany przez kataloński oddział Departamentu Zdrowia, a jego personel obejmuje dyrektora, pielęgniarkę i kierownika ds. danych, którzy współpracują z radą doradczą oraz grupami roboczymi złożonymi ze specjalistów z całego regionu.
Pierwszym dyrektorem regionalnego Planu Leczenia Udarów Mózgu był Miquel Gallofré, którego następczynią po ośmiu latach została Sònia Abilleira. Jeśli ich nazwiska wydają się znajome, dzieje się tak dlatego, że często są cytowani jako autorzy — często razem — badań dotyczących leczenia udaru mózgu, publikowanych w wiodących czasopismach. Nie ma wątpliwości, że wzajemnie czerpią ze swoich dokonań oraz że tego rodzaju praca zespołowa jest tym, co naoliwia maszynę organizacyjną służącą leczeniu udaru mózgu w ich regionie.
Wyzwaniu, jakim jest zapewnienie opieki udarowej dla całej populacji w Katalonii, sprostano za pomocą trzypoziomowego systemu sześciu certyfikowanych kompleksowych ośrodków (wszystkie z siedzibą w Barcelonie), ośmiu ośrodków podstawowego leczenia udaru mózgu i 16 szpitali w sieci teleudarowej. Szkolenie i współpraca między ośrodkami kompleksowego i podstawowego leczenia udarów mózgu umożliwiły otwarcie w miastach takich jak Girona, Lleida, Tarragona i Sabadell ośrodków, w których można wykonać trombektomię, zapewniając coraz szerszy harmonogram zabiegów. Zmniejszy to odległości, ale przewożenie pacjentów między szpitalami pozostanie częścią scentralizowanego modelu.
Wyzwania wpływające na czas przewożenia pacjentów pojawiły się podczas wirtualnego programu szkoleniowego Telestroke, który odbył się w czerwcu i w którym wzięło udział prawie 800 uczestników zajmujących się leczeniem ostrych udarów mózgu, w tym lekarze, pielęgniarki, technicy radiologii i specjaliści pogotowia ratunkowego. „Cele szkoleniowe obejmowały wykrywanie możliwości poprawy przed-, wewnątrz- i międzyszpitalnych schematów postępowania w ramach kodów udarowych oraz tworzenie warunków niezbędnych do osiągnięcia celów w zakresie leczenia i czasu przewożenia pacjentów na 2021 r.” — mówi konsultant Angels, Belén Velázquez, który wraz z dr. Pérez de la Ossa opracował ankiety do wypełnienia przez uczestników jako wymóg rejestracji.
Wyniki ankiety, opracowanej w celu precyzyjnego zidentyfikowania słabych ogniw w systemie, wraz z informacjami z interaktywnych dyskusji stworzą podstawę dla serii interwencji mających na celu usprawnienie słabych punktów.
Dr Pérez de la Ossa wymienia wyzwania: opóźnienia wewnątrzszpitalne, czasami spowodowane nieaktualnymi protokołami; nieskuteczne działanie w odpowiedzi na powiadomienia z wyprzedzeniem oraz przyspieszanie neuroobrazowania i aktywacji systemu Telestroke; przejście na wykorzystanie zaawansowanych jednostek pogotowia ratunkowego w przypadku transferów wtórnych; opóźnienia w transferach wtórnych spowodowane czasochłonnymi formalnościami administracyjnymi.
Były też dobre wieści, w tym dotyczące tego, że szkolenie pomogło w pielęgnowaniu relacji i wzajemnego zrozumienia w ramach sieci pacjentów z ostrymi udarami mózgu. „Była to okazja dla kompleksowych ośrodków do zrozumienia wyzwań, przed którymi stoją na przykład mniejsze szpitale, a dla wszystkich — do zrozumienia problemów, jakie napotyka pogotowie ratunkowe w kręgach wewnątrzszpitalnych” — mówi dr Pérez de la Ossa.
Uważa się, że społeczność zjednoczona do działania w konkretnym celu jest niezbędna, aby sieć udarowa mogła odnieść sukces. Mapowanie terytorium i rozmieszczenia populacji jest kluczem do zbudowania funkcjonalnej sieci udarowej, aczkolwiek to ustanowienie połączeń między szpitalami i pielęgnowanie relacji między profesjonalistami jest tym, co ostatecznie przynosi korzyści pacjentom. Udostępnianie wspólnego rejestru udarów mózgu, z którego dane mogą być pobrane i wykorzystane do klinicznych badań naukowych, oraz współpraca w ramach badań klinicznych na danym terytorium, takich jak REVASCAT lub RACECAT, również zwiększają motywację i zaangażowanie.
Kadencja dr. Pérez de la Ossa jako dyrektorki Katalońskiego Planu Leczenia Udarów Mózgu będzie traktować priorytetowo organizację i standaryzację, ciągłą ocenę w celu poprawy jakości oraz poprawę zarządzania opieką poudarową.
Interdyscyplinarna interwencja w opiece poudarowej to rozwój, który ma nadzieję zaobserwować w leczeniu udaru mózgu na całym świecie. Zgadza się również z misją Inicjatywy Angels, aby zapewnić dostęp do zoptymalizowanego leczenia wszystkim chorym z udarem mózgu, bez względu na to, gdzie się znajdują. „Szczególnie w odniesieniu do dostępności terapii w ostrej fazie, które z największym prawdopodobieństwem mogą zmienić przebieg choroby, potrzebujemy większej równości na całym świecie”.
