Recently, RES-Q sat down with Cristina Stanciu, Angels Initiative Consultant in Romania, to talk about the state of stroke care in the country. Read the full interview below, originally posted on RES-Q's blog.
Jak Rumunia dołączyła do projektu ESO EAST?
W Rumunii mieszka aktywna uczestniczka projektu ESO-EAST, profesor nadzwyczajny, doktor Cristina Tiu, która jest koordynatorem grupy rumuńskiej i pod której kierownictwem Rumunia dołączyła do projektu ESO-EAST w 2015 r.
Pierwsza ocena jakości leczenia udaru mózgu w Rumunii została przeprowadzona w ramach projektu ESO-EAST na podstawie analizy danych zgromadzonych w rejestrze RES-Q.
Rumunia przekazywała dane do rejestru RES-Q od czasu początkowej fazy pilotażowej wprowadzonej w końcówce 2016 r. W jaki sposób pomogło nam zapoznanie się z faktycznymi liczbami dotyczącymi jakości leczenia udaru mózgu?
Rejestrowanie danych dotyczących jakości leczenia pomogło nam w zidentyfikowaniu nieprawidłowo funkcjonujących obszarów opieki szpitalnej nad pacjentami z udarem i ich udoskonaleniu.
Poniżej przedstawiamy niektóre udoskonalenia odnotowane w Rumunii w ciągu ostatnich trzech lat.
- Znacznej zmianie uległ odsetek pacjentów poddawanych leczeniu wewnątrzżylnemu metodą rekanalizacji, który w ośrodkach uczestniczących w programie RES-Q w 2017 roku wynosił 2,24%, a w 2018 roku wzrósł do 5,19%, natomiast w 2019 roku – do 8,99%.
- Czas oczekiwania między przybyciem a rozpoczęciem zabiegu został skrócony ze średnio 67 minut w 2017 roku do 58–53 minut w latach 2018–2019.
- Odsetek pacjentów poddawanych badaniu przesiewowemu pod kątem trudności w połykaniu w ciągu 24 godzin po przyjęciu wzrósł z 1,99% w 2017 roku do 47,87% w 2018 roku i zmniejszył się do 34,7% w roku 2019, przy czym spadek ten był spowodowany włączeniem do programu nowych szpitali.
Rejestrowanie danych w rejestrze RES-Q miało zasadnicze znaczenie dla uzyskania jasnego obrazu rzeczywistej sytuacji dotyczącej leczenia udaru mózgu i zmotywowało cały kraj do udoskonalenia leczenia pacjentów z udarem.
Co chciałaby Pani zobaczyć w RES-Q w przyszłości?
Myślę, że dane z większej liczby szpitali dałyby jeszcze bardziej reprezentatywny obraz sytuacji leczenia udaru mózgu w kraju.
Jak Pani sądzi, co najbardziej przyczyniłoby się do zmniejszenia różnic w leczeniu udaru mózgu?
Moim zdaniem do zmniejszenia różnic w leczeniu udaru mózgu najbardziej mogłaby się przyczynić edukacja.
Widzimy różnice w każdym aspekcie leczenia udaru mózgu, począwszy od braku świadomości co do czynników ryzyka udaru i jego objawów, a kończąc na opóźnionym przywożeniu pacjentów na oddział ratunkowy i wydłużonym czasie oczekiwania. W związku z tym bardzo ważne jest, aby poprawić profilaktykę udarową oraz rozpoznawanie udaru mózgu poprzez edukowanie ogółu społeczeństwa, jak i środowiska związanego z opieką zdrowotną. Z pewnością leczenie udaru mózgu może zostać jeszcze bardziej udoskonalone.
Jaka jest obecna sytuacja, jeśli chodzi o leczenie udaru mózgu w Rumunii?
Rumunia to kraj z 19,3 miliona mieszkańców, a rocznie jest w niej rejestrowanych około 60 000 pacjentów z ostrym udarem, przy czym w większości przypadków jest to udar niedokrwienny. W Rumunii udar jest drugą najczęstszą przyczyną zgonów i niepełnosprawności. Według sprawozdania dotyczącego obciążenia wywołanego udarem mózgu, w 2015 roku tylko 1% rumuńskich pacjentów z udarem miało dostęp do leczenia na oddziale leczenia udarów.
Po uznaniu alarmującego wzrostu rocznej liczby pacjentów z ostrym udarem mózgu za rzecz wymagającą naprawy Rumuńskie Towarzystwo Neurologiczne i Rumuńskie Ministerstwo Zdrowia wdrożyły niedawno narodowy projekt skutkujący istotnym rozszerzeniem sieci szpitali przystosowanych do leczenia udaru mózgu.
Od momentu wdrożenia tego projektu w lutym 2019 roku Rumunia może poszczycić się jedną z najszybciej rozwijających się sieci ośrodków udarowych w Europie Wschodniej: potrojenie liczby ośrodków leczenia udaru z 11 do ponad 40 w ciągu zaledwie kilku miesięcy. W tej chwili Rumunia posiada 38 aktywnych ośrodków leczenia udaru i ciężko pracujemy nad tym, aby wszystkie 43 ośrodki były do końca tego roku gotowe do podawania dożylnych leków trombolitycznych.
Czy Pani zdaniem podejście zwykłych ludzi (nieklinicystów) do udaru uległo zmianie? Czy w tej chwili w Rumunii są prowadzone jakieś kampanie uświadamiające?
Rzeczą absolutnie niezbędną jest edukowanie populacji na temat wczesnego rozpoznawania oznak i objawów udaru mózgu.
Jak wcześniej wspomniałam, na początku tego roku w Rumunii zaszła duża zmiana polegająca na dodaniu kolejnych 32 szpitali leczących udar mózgu. W tej początkowej fazie skupiamy się na kształceniu personelu medycznego zaangażowanego w ścieżkę pacjenta (operatorów pogotowia ratunkowego i personelu karetek ratunkowych, jak również personelu medycznego w szpitalach, w których będzie realizowany program).
Z pewnością warto rozważyć edukowanie populacji, a można to osiągnąć za pośrednictwem kampanii w mediach (w telewizji, w prasie) albo kampanii edukacyjnych z udziałem lekarzy rodzinnych, o szerokim zasięgu, skierowanych zarówno do grup wiekowych wysokiego ryzyka, jak i do osób młodych i nastolatków, którzy będą w stanie szybko reagować w razie, gdyby rodzic albo dziadek bądź babcia doznali udaru mózgu.
W tej chwili w naszym kraju jest prowadzonych kilka kampanii uświadamiających, których przebieg jest różny w zależności od regionu. Niemniej jednak, konieczne jest ich zintensyfikowanie.
