Wyobraź sobie, że pacjent po udarze zostaje przyjęty do Twojego szpitala, przechodzi wszystkie niezbędne badania i jest skutecznie leczony za pomocą terapii rekanalizacyjnej. Wszyscy w zespole czują, że dokonali przełomu.
Teraz wyobraź sobie, że to wszystko zostało zniweczone, ponieważ nie wykonano oceny procesu połykania u pacjenta. Pacjent jest jednym z prawie 70% pacjentów po udarze, którzy mają jakąś formę dysfagii. Jest karmiony standardowo, dochodzi u niego do aspiracji pokarmu, rozwija się u niego zapalenie płuc i umiera on miesiąc później w domu.
Zorganizowany oddział leczenia udarów to najważniejszy czynnik poprawy wyników leczenia udaru mózgu, a wiele czynności wpływających na taki stan rzeczy jest wykonywanych na oddziale leczenia udarów przez pielęgniarki.
Szpital Uniwersytecki w czeskim Motole – jeden z pierwszych szpitali, który wziął udział w interdyscyplinarnym projekcie Quality in Acute Stroke Care Project (QASC Europe), prowadzonym przez pielęgniarki i skoncentrowanym na wdrażaniu protokołów klinicznych Fever, Sugar, Swallow (FeSS) – odkrył, że mniej niż 10% pacjentów miało udokumentowane badanie przesiewowe w kierunku dysfagii w ciągu pierwszych 24 godzin od wystąpienia udaru. Po wdrożeniu protokołów FeSS w ich szpitalu, liczba ta wzrosła do prawie 100%! Poziom wdrożenia protokołów postępowania w przypadku gorączki poprawił się z około 45% do około 60%, a wdrożenie protokołu mierzenia poziomu glukozy poprawiło się z około 65% do ponad 95%.
Dziś, z 10 szpitalami biorącymi udział, Czechy mają najwyższy wskaźnik przyjęć do szpitala w ramach projektu QASC Europe, a jeśli wyniki są podobne do tych uzyskanych przez Szpital Uniwersytecki w Motole, możemy spodziewać się korzyści dla wielu pacjentów.
„Wcześniej nie uważaliśmy, aby leczenie glikemii, gorączki i problemów z połykaniem było niezbędne. Projekt QASC pomógł nam wdrożyć protokoły zarządzania tymi czynnościami życiowymi, dzięki czemu teraz nasi pacjenci mają większą szansę na powrót do normalnego życia ze zmniejszoną niepełnosprawnością. To wszystko dzięki dodaniu prostych procedur do naszej rutynowej opieki pielęgniarskiej” – powiedziała Petra Pöschlová (po lewej), naczelna pielęgniarka oddziału leczenia udarów w szpitalu Chomutov i Jana Pospíchalová (po prawej), szpitalny opiekun projektu QASC.
Nasz czeski konsultant Robert Havalda, zainspirowany różnicą, jaką można osiągnąć dzięki pracy pielęgniarek, spędził dużo czasu pracując z nimi nad poszerzeniem ich wiedzy i podniesieniem motywacji. Przy bliskiej współpracy z Czeskim Towarzystwem Chorób Naczyniowych Mózgu (Udaru) i przy dużym wsparciu mgr Terezy Koláčnej, głównej pielęgniarki kompleksowego oddziału leczenia udarów w Szpitalu Uniwersyteckim w Motole i laureatki Spirit of Excellence Awards 2019, zorganizowaliśmy w czerwcu 2019 roku pierwszy czeski kongres pielęgniarek udarowych, gdzie 80 wolnych miejsc zostało zarezerwowanych w ciągu zaledwie kilku tygodni od ogłoszenia tego wydarzenia przez pielęgniarki z prawie wszystkich ośrodków w kraju.
Pierwsza część programu kongresu dotyczyła ogólnie udaru mózgu: droga pacjenta rozpoczynająca się od przyjazdu zespołu ratowniczego, poprzez procedury w szpitalu, leczenie i struktury sieci instytucji zajmujących się udarami w Czechach, przedstawiona przez neurologów i personel medyczny z krajowego komitetu sterującego Angels.
Druga część poświęcona była pracy pielęgniarek, a główne tematy obejmowały pracę pielęgniarki na oddziale leczenia udarów, stosowanie leczenia, dysfagię, afazję i rehabilitację. Wybrane pielęgniarki poproszono o rozmowę na temat oddziału leczenia udarów i drogi, jaką musi przebyć pacjent w ich szpitalach, co dało wszystkim możliwość poznania występujących pomiędzy nimi różnic, zadawania pytań i dzielenia się doświadczeniami.
Przez cały czas dało się odczuć podekscytowanie połączone ze świadomością tworzenia się nowej społeczności, a pielęgniarki z całego kraju wymieniały się danymi kontaktowymi.
Mgr Tereza Koláčná stwierdziła, że kongres „…radykalnie zmienił mój punkt widzenia na rolę personelu pielęgniarskiego w opiece poudarowej. Jestem bardziej świadoma niezastąpionej roli pielęgniarki w systemie opieki zdrowotnej i konieczności współpracy z lekarzami i innymi pracownikami służby zdrowia. Bardzo się cieszę, że mogłam poznać moje koleżanki pielęgniarki z większości szpitali w Czechach.”
Trzecią inicjatywą skierowaną do pielęgniarek w Czechach była rekrutacja na kurs Angels Online Stroke Nurse Certification. Zapoczątkowany w 2018 r. kurs jest obecnie dostępny w 13 językach i jak dotąd dostarczył niezbędną wiedzę na temat udarów mózgu i praktycznej opieki nad pacjentem ponad 6000 pielęgniarek na całym świecie. Kurs ten ma formę samouczka, który składa się z 20 modułów i powiązanych z nimi testów obejmujących wszystkie aspekty opieki nad pacjentem z udarem. Prawie 150 pielęgniarek z 19 szpitali w Czechach ukończyło kurs, a liczba ta wciąż rośnie. Obecnie Szpital im. Masaryka w Uściu nad Łabą, gdzie aż 36 pielęgniarek ukończyło kurs, jest rekordzistą pod względem największej liczby certyfikowanych pielęgniarek w Czechach.
Dr n. med. David Černík, główny lekarz oddziału leczenia udarów, uznał to za kluczowy czynnik skracający czas leczenia o prawie połowę. „Najbardziej niezwykłą korzyścią dla opieki nad pacjentem było zmniejszenie mediany czasu oczekiwania między przybyciem a rozpoczęciem zabiegu z 27 do 15 minut, czego nie osiągnięto by bez najwyższej jakości pracy dobrze wykształconych pielęgniarek udarowych” – stwierdził.
Opieka poudarowa wymaga współpracy wielu oddziałów, dlatego szczerze wierzymy, że optymalną opiekę można zapewnić tylko wtedy, gdy wszystkie zaangażowane strony, w tym zespół ratowniczy i pielęgniarki, wykazują się dobrym poziomem motywacji, wiedzy i pracy zespołowej. Jesteśmy bardzo dumni z tego, że pielęgniarki w Czechach utworzyły własną społeczność, włącznie z utworzeniem pierwszego Komitetu Sterującego Pielęgniarek w Angels w Europie. Działalność pielęgniarek rozprzestrzenia się niczym epidemia w całych Czechach, a my nadal będziemy się starać, aby rozprzestrzeniała się również w całej Europie!
